Czym są okna pasywne?

Żyjemy w czasach, w których troska o środowisko naturalne oraz efektywność energetyczną budynków zyskuje na coraz większym znaczeniu. Mocno odczuwają to przede wszystkim producenci z branży stolarki okiennej, którzy wciąż poszukują innowacyjnych rozwiązań przyczyniających się do zmniejszenia śladu węglowego oraz zrównoważonego rozwoju. W tej roli doskonale sprawdzają się okna pasywne, które oferują nie tylko wysoką efektywność energetyczną, ale też wyjątkowy komfort oraz sporą oszczędność dla użytkowników.

Budownictwo pasywne – główne założenia

W ostatnich latach sporo mówi się na temat budownictwa pasywnego, które uważane jest trend przyszłości. Jego głównym założeniem jest budowanie domów pasywnych, które ograniczają do niezbędnego minimum zapotrzebowanie energetyczne podczas eksploatacji. Parametr ten może wynosić w budynku pasywnym maksymalnie 15 kWh (m²/rok). Dla porównania, w domu energooszczędnym zapotrzebowanie energetyczne wynosi około 40 kWh (m²/rok), a w tradycyjnym budynku – 120 kWh (m²/rok).

Osiągnięcie takiego efektu, a także uzyskanie niezbędnego certyfikatu potwierdzającego, że dom spełnia normy pasywności, jest możliwe po wdrożeniu 5 zasad związanych z budową domu pasywnego:

• zastosowanie wentylacji z odzyskiem ciepła;
• wysoka termoizolacja budynku;
• brak mostków termicznych;
• szczelność budynku;
• okna pasywne, które spełniają normy dopuszczalne dla budownictwa pasywnego.

Okna pasywne – co to takiego?

Okna pasywne to zaawansowane konstrukcje zaprojektowane z myślą o maksymalnej efektywności energetycznej. Ich głównym celem jest minimalizacja strat ciepła oraz jak najlepsze wykorzystanie energii słonecznej w celu ograniczenia zużycia energii na ogrzewanie i chłodzenie pomieszczeń. Dzięki wykorzystaniu wysokiej jakości materiałów izolacyjnych oraz innowacyjnych technologii okna pasywne oferują znacznie lepszą izolację termiczną niż tradycyjne okna.

Warto również podkreślić, że nowoczesne okna pasywne są projektowane zwykle od strony południowej (nowoczesna strefa dzienna z dużymi przeszkleniami) i wyposażone w inteligentny system wentylacji, który gwarantuje stały dostęp świeżego powietrza do wnętrza. Wbrew pozorom mechanizm ten nie powoduje strat ciepła, ponieważ jest dostosowany do zmieniających się warunków pogodowych o różnych porach roku.

Czym charakteryzują się okna pasywne?

Tym, co wyróżnia okna pasywne na tle innych rozwiązań dostępnych na rynku, jest przede wszystkim specyficzna konstrukcja. Okna przeznaczone do domu pasywnego mają większą głębokość profili i są wyposażone w pakiety trzyszybowe zespolone systemem ramek dystansowych. Chcąc poprawić ich właściwości termoizolacyjne, producenci często decydują się na wdrożenie technologii wklejenia szyb oraz eliminacji wzmocnień z profili metalowych. Zamiast tego w oknach pojawiają się ciepłe ramki z tworzywa polimerowego, które chronią przed powstawaniem mostków termicznych przy krawędziach szyby. Przestrzenie pomiędzy szybami są wypełnione gazem szlachetnym (argonem lub kryptonem), podwyższając tym samym parametry termoizolacyjne okna.

Co ważne, ramy okien pasywnych mogą być wykonane z drewna, jednak z uwagi na mniejszą odporność tego materiału na niekorzystne czynniki pogodowe większą popularnością cieszą się okna pasywne PCV o budowie sześciokomorowej.

Jak rozpoznać dobrej jakości okna pasywne?

Wybierając okna pasywne, warto przyjrzeć się przede wszystkim temu, czy spełniają one standardy dotyczące budownictwa pasywnego. Szczególnie duży nacisk kładzie się tu na takie parametry jak:

• współczynnik przenikania ciepła przez okno Uw, który informuje  stratach ciepła przez całe okno. Na podstawie norm obowiązujących od 2021 roku wartość tego parametru musi wynosić maksymalnie 0,8 W/m²K. Pamiętajmy, że wymogi te wciąż się zmieniają i stają się coraz bardziej restrykcyjne, dlatego też warto wybierać takie konstrukcje okienne, które pozwalają na maksymalne obniżenie tego wskaźnika;
• współczynnik przenikania ciepła przez szybę Ug ­– okna do domu pasywnego powinny posiadać szyby zespolone o współczynniku przenikania ciepła mniejszym lub równym 0,7 W/m²K;
• przepuszczalność promieniowania słonecznego (g) – wskaźnik wyrażany jest w procentach i informuje o tym, ile promieniowania słonecznego może być przepuszczone przez szybę. Dla okien pasywnych wartość ta powinna wynosić co najmniej 50%;
• klasa przepuszczalności powietrza – im jest wyższa, tym lepsze jest dane okno. O ile okna energooszczędne mogą być w 3 klasie, o tyle okna pasywne powinny mieć 4 klasę przepuszczalności powietrza;
• współczynnik temperaturowy fRsi – umożliwia ocenę ryzyka kondensacji pary wodnej oraz powstawania pleśni. Jego wielkość nie powinna być niższa niż 0,72.  

Decydując się na zakup okna pasywnego, należy pamiętać również o tym, że jego jakość powinna być potwierdzona stosownym certyfikatem. Badania te są prowadzone m.in. przez Instytut Budownictwa Pasywnego w Darmstadt oraz Instytut Techniki Okiennej z Rosenheim, które umożliwiają przyznanie certyfikatu produktu pasywnego.

Montaż okien w domu pasywnym

Montaż okien, niezależnie od ich typu, zawsze należy powierzać profesjonalnym ekipom fachowców, którzy mają doświadczenie w przeprowadzaniu tego typu prac. Jeżeli chodzi o okna pasywne, to tu niezwykle ważne jest wykonanie tzw. ciepłego montażu (montażu warstwowego). Proces ten polega na instalacji stolarki okiennej w warstwie ocieplenia, a nie w ościeżu, jak to wygląda w przypadku standardowej instalacji. W tym celu wykorzystuje się specjalne uszczelnienia izolacyjne w formie pianki i taśm montażowych, które zapobiegają powstawaniu mostków termicznych, strat energii, zawilgocenia oraz ewentualnego zagrzybienia.

Okna pasywne – ile kosztują?

Ceny okien pasywnych są zróżnicowane ze względu na materiał wykonania oraz technologię, w jakiej wykonany został dany produkt. Każdy producent ustala swój cennik indywidualnie, biorąc przy tym pod uwagę zarówno lokalne uwarunkowania, jak i parametry użytkowe konkretnego rozwiązania. Przyjmuje się, że ceny pojedynczych okien pasywnych zaczynają się od około 600 zł i mogą wynosić nawet do kilku tysięcy złotych. Do ceny produktu zawsze należy doliczyć również koszt montażu.

Widząc, jak okna pasywne rewolucjonizują nasze podejście do energooszczędności i ekologii, możemy spodziewać się, że ich popularność będzie stale rosła. Inwestycja w tego typu rozwiązanie wiąże się jednak z koniecznością uwzględnienia wielu czynników, które wpływają nie tylko na komfort użytkowania, ale też na możliwość pełnego wykorzystania ich potencjału.